Parlimen Iran telah meluluskan satu rang undang-undang yang menggantung kerjasama negara itu dengan Agensi Tenaga Atom Antarabangsa (IAEA), susulan serangan besar-besaran yang dilakukan oleh Amerika Syarikat dan Rejim Z terhadap kemudahan nuklear Iran baru-baru ini.
Langkah ini diumumkan pada hari Rabu, selepas gencatan senjata selama 12 hari yang dimediasi oleh AS dan Qatar antara Iran dan Rejim Z berakhir. Konflik tersebut turut menyaksikan campur tangan ketenteraan AS yang mensasarkan tiga fasiliti nuklear Iran pada hari Ahad lalu.
Jurucakap Kementerian Luar Iran, Esmaeil Baghaei, dalam satu wawancara eksklusif dengan Al Jazeera berkata bahawa undang-undang itu hanya menggantung, dan bukannya menamatkan, kerjasama dengan IAEA. Beliau menuduh AS telah “menggagalkan diplomasi” dan menyatakan bahawa kerosakan ketara telah berlaku terhadap infrastruktur nuklear negara itu. Namun, beliau tetap menegaskan bahawa Iran berhak membangunkan tenaga nuklear secara aman di bawah Perjanjian Non-Proliferasi Nuklear (NPT).
Jaminan Keselamatan Nuklear Jadi Keutamaan
Undang-undang tersebut menetapkan beberapa syarat untuk penglibatan masa depan Iran dengan IAEA, termasuk jaminan keselamatan terhadap saintis dan fasiliti nuklear Iran. Speaker Parlimen, Mohammad Bagher Ghalibaf, mengecam IAEA kerana gagal mengutuk serangan terhadap kemudahan nuklear Iran. Beliau berkata:
“Atas sebab itu, Pertubuhan Tenaga Atom Iran akan menggantung kerjasama dengan IAEA sehingga keselamatan fasiliti nuklear terjamin, dan program nuklear aman Iran akan dipercepatkan.”
Iran sejak sekian lama menegaskan bahawa program nuklearnya adalah bertujuan aman, dan agensi perisikan AS serta IAEA juga pernah mengesahkan bahawa Tehran tidak sedang membangunkan senjata nuklear.
Pengarah IAEA, Rafael Grossi, telah menghubungi Iran bagi membincangkan penyambungan semula pemeriksaan fasiliti nuklear. Beliau menyatakan bahawa pemeriksa perlu kembali ke Iran untuk menilai semula stok uranium yang dikatakan telah dipindahkan sebelum serangan AS. Bagaimanapun, ketegangan susulan kenyataan keras Grossi dan kecaman Iran terhadap IAEA menjadikan rundingan semula sesuatu yang sukar dalam masa terdekat.
Proses Undang-Undang Iran dan Reaksi Antarabangsa
Wartawan Al Jazeera, Ali Hashem, melaporkan dari Tehran bahawa jelas program nuklear Iran akan diteruskan walaupun menghadapi pelbagai cabaran. Rang undang-undang tersebut kini akan disemak oleh Majlis Penjaga untuk penilaian dari segi perundangan dan syariah, sebelum dihantar kepada Majlis Keselamatan Negara Tertinggi untuk kelulusan akhir.
Jurucakap Kremlin, Dmitry Peskov, menyalahkan serangan AS dan Rejim Z atas keputusan Iran untuk menggantung kerjasama dengan IAEA, menggambarkannya sebagai kesan langsung daripada tindakan agresif tersebut.
Trump Dakwa Serangan “Berjaya”, Iran Tuntut Pembalasan
Sementara itu, Presiden AS Donald Trump mendakwa serangan ke atas fasiliti Fordow, Natanz, dan Isfahan telah “menghancurkan sepenuhnya” program nuklear Iran, walaupun agensi risikan AS menilai kesan serangan itu hanya melambatkan program tersebut beberapa bulan sahaja.
Iran mengutuk ucapan Setiausaha Agung NATO, Mark Rutte, yang memuji tindakan Trump, menyifatkannya sebagai “memalukan, keji dan tidak bertanggungjawab”. Baghaei menulis di platform X bahawa tindakan itu merupakan “serangan jenayah terhadap sebuah negara berdaulat”.
Gencatan Senjata Kekal, Tetapi Ketegangan Masih Menebal
Walaupun gencatan senjata masih bertahan, keadaan kekal tegang. Seorang pegawai Israel berkata perjanjian dengan Iran hanyalah “diam dibalas diam”, tanpa sebarang konsesi terhadap program nuklear Iran.
Sementara itu, angka korban di Iran akibat serangan Rejim Z meningkat kepada 627 orang, dengan lebih 4,800 cedera. Tanda-tanda kehidupan kembali normal mula kelihatan apabila kerajaan Iran mengumumkan akan melonggarkan sekatan internet yang dilaksanakan sejak konflik bermula, dan ruang udara Iran dijadualkan dibuka semula pada jam 2 petang Khamis.
Dialog Iran-AS Dijangka Disambung Minggu Hadapan
Trump turut mengesahkan bahawa pegawai Iran dan AS akan kembali berbincang minggu depan. “Kami akan berbincang dengan Iran minggu depan. Mungkin kita akan menandatangani perjanjian, saya tak pasti,” katanya di sidang kemuncak NATO.
Dalam perkembangan lain, media Iran melaporkan kematian Ketua Pusat Komando IRGC, Jeneral Ali Shadmani, akibat kecederaan dalam serangan Rejim Z . IRGC berikrar akan melakukan “balasan yang keras” terhadap pembunuhan itu.
Sumber: AL Jazeera
