Jabir Ibn Hayyan dilahirkan pada tahun 721 Masihi di Tus, Parsi (kini Iran). Nama penuhnya ialah Abu Musa Jabir Ibn Hayyan al-Azdi. Beliau membesar dalam suasana intelektual Islam yang berkembang pesat pada zaman kerajaan Abbasiyah, khususnya di Kufah.
Beliau sering dikaitkan dengan Baitul Hikmah di Baghdad, pusat ilmu pengetahuan pada zamannya, di mana para ilmuwan berkumpul untuk mengkaji dan menterjemah karya-karya sains.
Sumbangan Jabir Ibn Hayyan dalam Ilmu Kimia
1. Perintis Kaedah Saintifik dalam Kimia
Jabir Ibn Hayyan menekankan kepentingan eksperimen dan pemerhatian dalam kajian. Pendekatan ini menjadi asas kepada kaedah saintifik moden.
2. Penemuan Bahan Kimia Penting
Beliau berjaya menghasilkan dan menulis tentang beberapa bahan kimia penting, antaranya:
- Asid sulfurik (dikenali sebagai “oil of vitriol”)
- Asid nitrik
- Asid hidroklorik
- Akuaregian (campuran asid yang boleh melarutkan emas)
3. Kitab-Kitab Ilmiah
Antara karya terkenal beliau ialah:
- Kitab al-Kimya (The Book of Chemistry)
- Kitab al-Sab’een (The Book of Seventy)
- Kitab al-Zuhra
Tulisan-tulisan ini mempengaruhi ilmuwan Barat seperti Robert Boyle dan bahkan menjadi rujukan asas dalam perkembangan kimia moden.
4. Aplikasi dalam Perubatan dan Industri
Jabir turut menggunakan pengetahuan kimia untuk menghasilkan ubat-ubatan, bahan pewarna, kaca tahan panas, serta proses penyulingan yang masih digunakan hingga kini.
Gelaran “Bapa Kimia”
Sumbangan besar Jabir Ibn Hayyan menyebabkan beliau digelar “Father of Chemistry” oleh para ilmuwan Barat. Malah, nama beliau diterjemahkan ke dalam bahasa Latin sebagai Geber, dan banyak karya beliau dipelajari di universiti-universiti Eropah pada Zaman Pertengahan.
Pengaruh Terhadap Dunia Moden
Ilmu dan metodologi Jabir Ibn Hayyan terus menjadi asas kepada perkembangan kimia moden. Kaedah eksperimen, sistem pengelasan bahan, dan penemuan asid-asid penting membuktikan beliau mendahului zamannya.
Kesimpulan
Jabir Ibn Hayyan bukan sekadar seorang ilmuwan, tetapi seorang perintis ilmu kimia yang meletakkan asas kepada kajian saintifik moden. Gelaran Bapa Kimia adalah pengiktirafan terhadap jasanya yang tidak ternilai dalam dunia sains.
Sebagai umat Islam, kita wajar berbangga dengan tokoh ini dan menjadikannya inspirasi untuk terus menuntut ilmu serta menyumbang kepada peradaban manusia.
📲 Join telegram channel untuk lebih info Indahnya Islam: https://t.me/indahnyaislam
